Sajarah tahu sumedang

Tumuwuh jeung nanjeurna industri tahu di
Sumedang, teu leupas tina peran para warga
katurunan anu kacatet dina sajarah salaku
lulugu tukang nyieun tahu anu dibawa ti nagri
maranéhna. Upamana baé lulugu tukang
nyieun tahu Sumedang nyaéta Ongkino,
Bungkeng, Ong You Kim (Ukim), Ko Aniw, Ko
Lento, Ko Jung Gong, jeung Babah Hek.
Mangka teu heran kadaharan asal nagri wide
(pinding awi) teh dingaranan Tou Fu.
Cenah mah, tahu Sumedang téh dimimitian
tina kréativitas nu dipimilik ku bojona
Ongkino, nu ti awal mula mangrupakeun nu
boga pokal pikeun nyieun Tou Fu Cina anu
lambat laun ganti ngaran jadi "Tahu".
Mangtaun-taun, Ongkino jeung bojona terus
ngulik usaha maranéhna. Nepikeun ka kurang
leuwih taun 1917 , anak manéhna hiji-hijina
Ong Bung Keng nyusul ka tanah Sumedang.
Bung Keng terus neruskeun usaha kadua
kolotna nepikeun kaduana milih balik deui ka
nagri asalna di Hokian, Cina.
Ngaliwatan alih generasi, Ong Bung Keng,
anak tunggal Ongkino, tuluy neruskeun usaha
anu diwariskeun ti dua kolotna nepi ka
maotna di yuswa 92 warsih. Di balik kahotna
Tahu Sumedang aya ogé carita anu rada
mistik, kawas naon anu dicaritakeun ku incu
ti Ongkino, Suryadi. Kira-kira dina warsih
1928, cenah hiji poé tempat usaha sang aki
buyutnya, Ong Bung Keng, didatangan ku
Bupati Sumedang, Pangeran Soeria Atmadja
anu pareng ngaliwat numpak dokar dina
lalampahan nuju ka Situraja.
Sabot nempo si aki ngagoréng tahu, jol aya
kapanasaran, kadaharan naon anu keur
dijieun si aki. Sajaba bentukna anu unik,
aroma pasakanna ogé ngondang anjeunna
anu geura-giru turun ti tutumpakanana pikeun
menyapa akina anu uplek ngagoréng.
"Maneh keur ngagoréng naon?" tanya bupati
ka si aki.
Ngadéngé patarosan éta, Ong Bung Kéng ogé
némbalan bari usaha ngécéskeun sebisanya.
Yén manéhna téh keur ngagoréng kadaharan
anu dipikawanoh di taneuh kalahiranana
ngaranna Tou Fu Cina. Kutan, guaran éta,
beuki nyieun geremet Pangeran Soeria
Atmadja, anu saterusna mecakan ngasaan
kadaharan anu kakara mimiti manéhna
temui.
Réngsé ngasaan, ujug-ujug Bung Kéng kungsi
reuwas ku reaksi pangéran, anu sacara
spontan ngungkabkeun kecap-kecap,
"Ngeunah geuning tahu téh. Lamun manéh
terus ngajual dagangan maneh bakal payu"
kedalna bari beungeut pinu ku rasa seubeuh.
Ti kajadian poé éta, lalaunan tapi pasti
komara Tou Fu Cina anu henteu ngahaja
robah ngaran jadi Tahu Sumedang, alatan
omongan pangéran beuki naék. Sumawona,
carita datangna sang pangeran gancang
sumebar ka sakumna penjuru Dayeuh
Sumedang.
Cacak rada mistis, diaku Suryadi, kitu pisan
kanyataan. Alatan omongan sang pangéran,
ujug-ujug Tahu Sumedang robah jadi hiji
kadaharan anu henteu kungsi dipiboga ku
wewengkon séjénna.